Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS), 2021-2022 Basın Özgürlüğü Raporu’nu 3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü’nde açıkladı. Ülkü Şahin ve İlyas Coşkun’un hazırladığı rapor, “Yan Yana” sloganıyla bugün duyuruldu. 64 sayfalık raporda öne çıkan sayılar şöyle:
23.907 gazetecinin kayıtlı olduğu sektörde işsizlik oranı %18,3
- “Basın, Yayın ve Gazetecilik” işkolunda kayıtlı çalışanların 23.907’si gazetecilik faaliyeti yürütüyor.
- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2021 yılında genel işsizlik oranı %12 iken gazetecilik mezunları içinde işsizlik oranı %18,3. Görece yüksek işsizlik oranı, çalışan gazetecilerin iş ve gelir güvencesi üzerinde baskı oluşturmayı sürdürüyor.
- Resmi basın kartı sahibi gazeteci sayısı geçen yıla göre artış gösterse de kayıtlı gazetecilerin sadece %68,72’si karta sahip. Sigortasız ya da serbest çalışan gazetecilerle birlikte bu oran daha da düşüyor.
Bir yılda 273 gazeteci yargılandı, 26 gazeteci hapiste
- 26 gazeteci gazetecilik faaliyeti nedeniyle cezaevinde. Gazetecilere en çok yöneltilen suçlama, “silahlı örgüt üyeliği” ve “terör örgütü propagandası.”
- COVID-19 salgını gerekçe gösterilerek getirilen tedbirler esnetilse de cezaevindeki gazetecilerin hakları yine bu tedbirler gerekçe gösterilerek cezaevi yönetimlerince ihlâl ediliyor. Gazetecilerin nakil talepleri reddediliyor, denetimli serbestlik hakk keyfi kurul kararlarıyla engelleniyor. Gazeteciler aileleri ile iletişim kuramıyor, sosyalleşemiyor, dışarıdan haber alamıyor, sağlık hizmetlerine erişemiyor, kötü hijyen koşullarında cezaevinde tutuluyor.
- Son bir yılda 31 gazeteci toplam 52 gün gözaltında kaldı. 60 gazeteci hakkında soruşturma açıldı.
- 128 davada 273 gazeteci yargılandı. Gazeteciler toplam 75 yıl 5 ay 26 gün hapis cezasına mahkûm edildi. TGS 10 cezaevinde 18 gazeteciyle görüşerek hak ihlâllerini kayıt altına aldı.
- 57 gazeteci fiziksel saldırıya uğradı; 32 gazeteci sözlü olarak tehdit edildi.
Eleştirel habercilik cezalandırılıyor
- 54 haber sitesine ve 1.355 haber içeriğine erişimin engellenmesine, 19 haberin yayından kaldırılmasına karar verildi.
- Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) marifetiyle, 61 ayrı karar ile toplam 10.427.902 TL idari para cezası verildi.
- 2021’de 559 basın kartı iptal edildi. TGS’nin İletişim Başkanlığı’ndan edindiği verilere göre 16.429 kişide Cumhurbaşkanlığı basın kartı var.
- Basın İlan Kurumu (BİK) gazetelere toplam 25 gün ilân kesme cezası verdi. Cumhuriyet’e 16, Evrensel’e 5, Sözcü’ye ise toplamda 4 gün ilân kesme cezası verildi.
- Hürriyet gazetesi, Halk TV ve FOX TV işverenlerinin, sendikanın yetkisine itiraz etmesi nedeniyle başlayan dava süreçleri devam ediyor. Bu itirazlar nedeniyle yaklaşık 1.400 medya çalışanı, sendikal haklarını kullanamıyor.
“Sendikalaşma önündeki tüm engellere rağmen TGS, son bir yılda 3’ü uluslararası ve 4’ü ulusal düzeyde faaliyet yürüten toplam 7 farklı medya kuruluşunda çoğunluğu sağladı” denilen raporun duyurusunda, “Sendikal haklar ve toplu iş sözleşmeleri, adil bir ücret ve çalışma düzeni için tek seçenek olmayı sürdürüyor. Ayrıca sendikal güvenceler, gazetecilik mesleğinin itibarını artırıyor. TGS, toplam 15 farklı işyerinde yetkili olarak sektörün en güçlü sendikası olmayı sürdürüyor” ifadesi kullanıldı.
Raporun tam metnine şu sayfadan ulaşabilirsiniz.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR – “BASINI ÖZGÜR OLAN ÜLKELER ZENGİNLEŞİYOR, SANSÜRCÜLER EKONOMİYE DE ZARAR VERİYOR“
