“Dünyanın en büyük ikinci arama motoru hangisidir?” sorusuna düşünmeden yanıt verebilenlerin sayısı bir hayli artıyor son zamanlarda. Bilmeyenler için cevabı söyleyelim: YouTube. Şaşıranlar olabilir belki ama bilgi aktarımı için videonun adeta ihtiyaç hatta belki şart olduğu, her mecranın kendi içeriklerini video olarak üretmeye çabaladığı günleri yaşıyoruz. Görüntü yani hareketli kareler, ses gibi pek çok medyayı aynı anda sunabilen video vazgeçilmez bir ifade şekli haline geldi. Bunda YouTube gibi paylaşım platformlarıyla birlikte videonun çok kolay bir şekilde paylaşılabilir olmasının rolü büyük.
Her alanda olduğu gibi habercilikte de video önemli bir yer tutuyor. Özellikle haber sitelerinin artmasıyla video üretimi sadece TV kanallarının teknik olarak yapabildiği bir şey olmaktan çoktan çıktı ve bunun Türkiye’de de güzel örneklerini görmek mümkün.
Yurttaş haberciliğinin yaygınlaşmasıyla cebimizdeki telefonlarımız birer yayın mecrasına dönüşüyor. Profesyonel gazeteciler-muhabirler de artık belli teknik alt yapılarla kendi video içeriklerini çok kolay üretebiliyor. Mobil gazetecilik (Mobile Journalism-MOJO) tüm dünyada trend ve gazeteciler özellikle video içeriklerini üretmek için artık yanlarında bir kamera taşımaktan ziyade ceplerindeki telefona sarılıyor.
Sonuncusu geçtiğimiz günlerde düzenlenen mobil gazetecilik konferansında (MojoCon 2016) bu sene de mobil gazetecilik dışında mobil cihazlar ile daha kaliteli video üretmek için yöntemler konuşuldu ve pek çok ekipman tanıtıldı. (mojocon.rte.ie)
2006’da bir haber kanalında kameraman olarak çalışma hayatına dahil olduğum zamanları hatırlıyorum. Bataryasıyla birlikte 15-16 kg. ağırlığında bir kamera ve 10-12 kg. ağırlığında bir tripod’u her an yanımızda taşımak zorundaydık. O zamanlar, en iyi görüntü kalitesini elde etmenin, en doğru renkleri yakalamanın tek yolu buydu. Şimdi ise telefonlarımız bir profesyonel kamerayı aratmayacak kameralara sahip. Premier’ini 2015 Sundance Film Festivali’nde yapan ‘Tangerine’ adlı film iPhone 5s ile, 2013’te yayınlanan Ellie Goulding’in ‘How Long Will I Love You’ adlı parçasının klibi Nokia 1080 ile çekildi. İş o kadar ileri gitti ki İsviçre’de bir TV kanalı, muhabirlerinin kullandığı tüm profesyonel kameraları birer iPhone ile değiştirdi.
Bu ‘yıkıcı değişim’ aslında bize haberciliğin geleceğini değil ‘şimdi’sini gösteriyor. Artık iyi kameraya sahip bir telefon ya da tablet ve birkaç aparat ile gerçekten kaliteli video içerikler üretmek mümkün ve çok kolay.
Mobil cihazla video yapmanın avantajları
Profesyonel ekipmanlar yerine bir mobil cihaz seçmenin pek çok sebebi var. Bunlardan birincisi telefonunuzun sürekli yanınızda olması. Kameranızı her daim yanınızda taşıyamayabilirsiniz. Ya da video çekmeniz gerektiğinde kameranız yanınızda olmayabilir. Çekim yapmanız için gereken ses, ışık ekipmanları gibi ekipmanların çantanıza sığabiliyor olması size yeterli esnekliği verebilecektir. Ayrıca bir telefon ya da tablet ile görüntülerinizi çekebilir, herhangi bir bilgisayara aktarma gereği duymadan kurgulayabilir ve online mecralarda paylaşabilirsiniz. Bu anlamda post prodüksiyon için yanınızda bir bilgisayar taşıma zahmetinden veya sabit bir bilgisayara bağlı kalma külfetinden de kurtulmuş oluyorsunuz. Sanırım buraya kadar yeterince heyecan verici!
Peki mobil cihazla video yapmak için ne lazım? Yazının devamında, mobil cihazlarla iyi videolar elde etmek için uygulanması gereken tekniklerden ve ihtiyaç duyulan ekipmanlardan bahsedeceğim.
Kamera
Bir mobil gazetecinin video üretmesi için ilk ihtiyacı olan şey bir telefon ya da tablet. Bu konuda bize en iyi sonuçları verecek cihazlar genellikle markaların en iyi modelleri olan cihazlardır. Kullanacağınız telefonu seçtiğinizde aynı zamanda nasıl bir görüntü kalitesiyle çekim yapacağınızı da seçmiş oluyorsunuz.
Telefonla çekim yaparken yapmanız gereken ilk şey çekimi dikey değil yatay yapmanız. Burada Snapchat gibi mecralar istisna olsa da, videonuzu yayınlayacağınız mecraların %99’unun yatay formatta olması bunu zorunlu kılıyor.
Telefonunuzun kamerası çok küçük bir sensöre sahip olduğundan çekim yaptığınız ortamın iyi bir ışığa sahip olması gerek. Karanlık yerlerde çekim yapmaktan olabildiğince kaçının.
Çekim yaparken önceliğiniz telefonunuzu veya tabletinizi sabitlemek olmalı. Titreşimler, istediğiniz görüntüyü elde etmenizi engelleyecektir. Bunun için birkaç aparat ile cihazınızı bir tripoda bağlayabilirsiniz.
Her yerde bulabileceğiniz ve düşük bütçeli ekipmanlar yanında Türkiye’de de satılmakta olan Shoulderpod’un S1 modeli ile telefonunuzu hem bir tripoda bağlayabilir hem elde rahatça çekim yapabilirsiniz.
Apple cihazlarınızı sabitlemek veya elde kolayca çekim yapabilmek için ayrıca iOgrapher’ın modellerini tercih ederek telefonunuzu bir kamera gibi kullanabilirsiniz. iOgrapher geniş ve dar açı lens seçenekleri sunuyor ve ayrıca telefonunuzla birlikte çalışabilecek mikrofon ve ışıkları da takmanıza olanak sağlıyor.
Tripod
Yanınızda taşıyabileceğiniz bir tripod’u her yerden ucuza elde edebilirsiniz. Fakat daha hafif ve çok daha kullanışlı seçenekler mevcut. Bu konuda size yardımcı olacak iki ürün tavsiye edebilirim. Birincisi Slik markasının Stand Pod modeli. Diğeri ise Lollipod.
Eğer cihazınızı bunlar olmadan sabitlemek isterseniz masa, raf, duvar gibi yerleri kullanarak ve kitap, kutu, çanta gibi şeylerden yardım alarak da bunu yapabilirsiniz. Ya da basitçe bir selfie çubuğu da elde çekim yaparken iş görecektir.
Lens
Dar alanlarda daha geniş açı ile çekim yapmak için ya da uzakta olan nesneleri çekmek için telefonunuza ekleyebileceğiniz bazı lensler mevcut.
Türkiye’de satılan olloclip gibi örneklerin dışında iProlens, exolens gibi daha farklı seçenekler de mevcut.
Bütçenizi sarsmayacak bir çözüm olarak da Rock marka lens kitini Çin’den çok ucuza sipariş edebilirsiniz.
Ses
Video iyi olsa da kötü bir ses kalitesine sahipse etkileyiciliğini yitirecektir. Bu yüzden iyi görüntü kaydetmeye gösterdiğiniz özenin aynısını iyi ses kaydetmeye de göstermelisiniz.
Çekim yaptığınız ortamın sesi çok fazla yansıtmadığından emin olmalısınız. Çekim yapacağınız ortamda elinizi birkaç kez çırpıp sesin ortamda yayılmasını dinleyerek bir test yapabilirsiniz. Yankısı olmayan kapalı ortamlar genelde koltuk ya da ahşap mobilyaların ve halının olduğu yerlerdir.
Eğer kamera -yani mobil cihaz- karşısında siz konuşuyorsanız ya da bir kişiyle röportaj yapıyorsanız, ses konusunda ilk beklentiniz kaydettiğiniz görüntü gibi sesin de telefon üzerindeki mikrofondan sağlanmasıdır. Fakat çekim yaptığınız cihaz muhtemelen ses kaynağına uzak olacak ve kaydedilen ses, oda içinde dönen yankılı ses olacak.
Daha iyi ses elde etmek için, kullanabileceğiniz ilk yöntem telefonunuzla birlikte gelen mikrofonlu kulaklığı kullanmaktır. Bunu aynı bir yaka mikrofonu gibi kullanabilir ve video çekimi esnasında sesi de bu mikrofon üzerinden yapabilirsiniz.
Bunun dışında mobil cihazlarla kullanılmak üzere üretilmiş mikrofonlar da mevcut. Örneğin IK Multimedia markasının iRig Mic model el mikrofonu, mobil cihazınızla sokak röportajları yapmanıza bile olanak sağlıyor.
Bunun dışında Rode Smartlav+ ve iRig Mic Lav yaka mikrofonları da özellikle röportajlar ve anons çekimleri için kullanılabilecek yaka mikrofonları.
Daha ucuz yaka mikrofonu çözümü için BOYA marka M1 mikrofonu Türkiye’de bulabilirsiniz.
Çekimlerde ortam sesi sizin için daha önemli ise Rode Mic Me ile ister ön kameradan ister arka kameradan çekim yaparken daha iyi ses elde edebilirsiniz.
Profesyonel ses ekipmanlarını da mobil cihazınıza bağlayabilirsiniz. Ortam ya da yaka mikrofonlarını belli bağlantı kabloları ve aparatlarla bağlamak mümkün.
Işık
Işık, mobil video için en önemli unsur. Belki profesyonel bir kamera ile ortam ışığını kullanarak iyi sonuçlar elde edebilirsiniz fakat mobil cihazların kameraları az ışık alan ortamlarda ya da gece vakitlerinde çok tatmin edici görüntüler vermeyecektir. Bu sebeple yanınızda bazı portatif ışıklar taşıyabilirsiniz.
En ucuz, hatta bedava ışık kaynağı, güneştir. Çekimlerinizi gün ışığında yapabilir ve ışıklandırmayla uğraşma külfetinden kurtulabilirsiniz. Gün ışığında çekim yapmak için en uygun zamanlar gün doğduktan hemen sonrası ve akşam üzeridir. Öğle saatlerinde açık havada çekim yapmaktan kaçınmalısınız.
Işığın, çekim yaptığınız kişi ya da nesnelerin arkasından gelmemesine dikkat edin. Ters ışıkta çekmek istediğiniz nesne ya da kişi karanlık görünecektir.
Eğer ışığın az olduğu ortamlarda çekim yapmak zorundaysanız küçük fakat yeterli ışığı sağlayan led ışıkları tercih edebilirsiniz.
Aputure AL-198 led ışık hafif ve kalem pillerle çalışarak batarya sıkıntısını da ortadan kaldırıyor.
Eğer cihazınızı bir iOgrapher ile kullanırsanız Manfrotto ML240 ya da Yongnuo SYD0808 led ışığı tepe lambası olarak kullanabilirsiniz.
Uygulamalar
Cihazınızın kamerasını, profesyonel kamera gibi kullanabilmek ya da çektiğiniz görüntüleri kurgulamak için birçok uygulama mevcut. İhtiyacınız olabilecek uygulamalar şöyle:
Filmic PRO
Filmic PRO ile mobil cihazınızın kamerasını, profesyonel bir kamera gibi kullanabilirsiniz. Netlik, pozlama ve beyaz ayarını sabitlemeniz, çekim kare hızını, ses seviyesini ve pek çok ayarı manuel olarak yapmanız mümkün. Böylece mobil cihazınızın kendi kamera arayüzünden çok daha fazla ayarlamayı yaparak daha profesyonel görüntüler elde edebilirsiniz.
Filmakr
Hem manuel ayarlarla video çekmek hem de çektiğiniz görüntüleri kurgulamak için Filmakr’ı kullanabilirsiniz. Çekim ve kurgu aşamaları eş zamanlı mobil cihazınız üzerinden yapılabiliyor böylece zihninizde canlandırdığınız kurguyu çekim aşamasında yapabiliyorsunuz.
Pinnacle Studio
Sadece iOS cihazlar için olan bu kurgu uygulaması, çektiğiniz görüntüleri masaüstü bir kurgu yazılımı gibi kurgulamanıza yarıyor. Böylece çektiğiniz görüntüleri bir masaüstü bilgisayara gerek kalmadan telefonunuz ya da tabletiniz üzerinden yayına hazır hale getirebilirsiniz.
* * *
Daha iyi mobil video üretmek isteyenler için kapsamlı bir yazı oluşturmaya çalıştım. Bahsettiğim ekipmanların pahalı ve profesyonel versiyonları yanında daha uygun bütçeli ve her yerden edinilebilecek versiyonları mevcut. Seçeceğiniz ekipmanlar ve teknikler size kalmış fakat elinizdeki içerik iyiyse, hakkını verdiğiniz sürece hangi ekipmanı kullandığınızın pek bir önemi yok.
Mobil video dünyasına hoşgeldiniz.
