Türkiye’de alkollü içecek satış ve servisinde yaygın biçimde sahtecilik yaşanıyor. Birçok tehlikeli maddenin yanı sıra özellikle karışımda kullanılan metil alkolün vücutta yarattığı toksik maddeler körlüğe hatta ölüme bile yol açıyor.
Yetersiz denetim, tüketici bilinçsizliği, yasal üretim ve satıştaki yüksek vergi ile kaçak içkideki düşük fiyat sahte ürünlerin kullanılmasında etkili olan sebeplerden. Tekstil, kozmetik ve teknoloji gibi çoğaltabileceğimiz alanlarda sahte ürünler yaşam kalitesini düşürürken, sahte alkolün kullanılması ise ölüme varan sonuçlara doğurabiliyor. Etil alkol yerine odun alkolü olarak da bilenen metil alkolün kullanıldığı sahte içki, tüketildikten sonra enzimler tarafından yakılarak vücutta toksik maddelerin açığa çıkmasına neden oluyor.
Bandrolsüz şişelere dikkat
Türkiye’de alkollü içkiye dair düzenleme yapma yetkisine sahip, Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu (TAPDK) standartlarına göre, içkinin ve tüketicinin güvenliğini sağlamak için kullanılan bandrollerde özel olarak kodlanmış ve şifrelenmiş göstergeler bulunuyor. Asıl olarak resmi denetimler için üretilen bu bandrollerin taklit edilmesi zor olsa da dikkatsiz tüketiciler, kimi sahte içki üreticileri tarafından taklit edilen sahte bandrolleri gözden kaçırabiliyor. Vergi Daireleri tarafından yapılan rutin denetlemelerde bandrol okuma cihazıyla yapılan kontroller, sahte içkileri anında tespit ediyor.
Sahte içki konusundaki tüketici bilinçlendirmeyi amaçlayan Gıda Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı İsa Tahta, sahte içkinin yüksek kâr elde etmek isteyen kötü niyetli kişilerce üretildiğini belirterek, “Yapılan kanunen suç teşkil ediyor. Sahte içki kaçak olarak üretildiği için Kaçakçılıkla Mücadele Şube Müdürlüğü ekipleri tarafından denetleniyor. Tütün ve alkol piyasasıyla ilgili yasal düzenlemelere göre, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ilçe müdürlükleri vasıtasıyla gerekli belge ve vize verme işlemlerini gerçekleştiriliyor. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, yaptığı rutin denetimlerle sahte içkiye müsaade etmemek için fatura ve bandrol kontrolü yapıyor. Tüketiciler bandrollü ürünleri almalı” diye konuştu.
Tahta, tüketicileri, şüphelendikleri herhangi bir durumda ‘174 Alo Gıda İhbar Hattı’na ve kolluk güçlerine ulaşmaları konusunda uyarıyor.
Sahte içkinin insan sağlığı üzerindeki etkisi değerlendiren Herkes İçin Acil Sağlık Derneği Başkanı Uzm. Dr. Ülkümen Rodoplu, önemli bir sağlık problemi olan sahte içki zehirlenmesinin, aslında metil alkol zehirlenmesi olduğuna dikkat çekti. Rodoplu, “Normal şartlarda alkollü içkiler ve kolonya, etil alkolle hazırlanır ancak bazı üreticiler, daha fazla kazanç elde etmek amacıyla içki ve kolonyalarda, insan sağlığı için oldukça zararlı metil alkol kullanılmaktadır” dedi.
‘Alkolün etkisi geçmiyorsa acil servise başvurmalı’
Uzm. Dr. Rodoplu, zehirlenme halinde bulantı, kusma, baş dönmesi, baş ağrısı, tansiyon düşmesi ve artan solunum gibi belirtilerin ortaya çıktığını belirterek, “Asıl zehirlenme belirtileri metil alkol alımından 10 ile 24 saat sonra görülmeye başlar. İçki tükettikten 12 saat sonra etkileri yok olurken sahte içkiden sonra şikayetler artar. İçki içtikten sonra bilinç bulanıklığı, denge ve hareket bozukluğu, baş ağrısı, bulantı, kusma, şiddetli karın ağrısı, sırt, kol ve bacak ağrısı, görme bozukluğu şikayetlerinden en az ikisi varsa hiç zaman kaybetmeden mutlaka acil servise başvurulmalı” dedi. Bu belirtilerin, alkol tüketicileri için uyarıcı olması gerektiğini vurgulayan Rodoplu, zehirlenme şüphesi taşıyan kişilerin kusturulmaması gerektiğini ifade etti.
Alo 114
Alo 114 numaralı Ulusal Zehir Danışma Merkezi, (UZEM) Türkiye genelinde zehirlenme vak’aları ile ilgili danışmanlık hizmeti veriyor. 1986 yılında kurulan ve 1988’den beri kesintisiz çalışan Ulusal Zehir Merkezi, bünyesinde 15 doktor ve 15 yardımcı sağlık personeli 7/24 medikal destek sağlıyor.
