Seçim öncesinde iyice yoğunlaşan yalan haber bombardımanı yüzünden yıllardır eleştirilen Facebook, bu sorunu hâlâ çözememiş görünüyor. Yeni bir araştırmaya göre geçen hafta yapılan Avrupa Parlamentosu seçimleri öncesinde dezenformasyon amaçlı içerikler ve siyasi manipülasyon amaçlı “çöp haberler” Facebook’ta yine hızla yayıldı.
Oxford Üniversitesi Bilgisayarlı Propaganda Projesi kapsamında yapılan araştırmada, 5-20 Nisan tarihleri arasında Avrupa Parlamentosu (AP) seçimleriyle ilgili olarak farklı dillerde paylaşılan milyonlarca içerik incelendi. 5.774 haber kaynağından gelen bu içeriklerin yaklaşık yüzde 4’ünün “çöp haber” kategorisinde olduğu görüldü.
Nahema Marchal, Bence Kollanyi, Lisa-Maria Neudert ve Philip N. Howard adlı araştırmacıların “çöp haber” tanımı ise şöyle: “Siyaset, ekonomi ve kültür konusunda gerçek haber olduğu iddiasıyla yayımlanan, ancak aslında yanıltıcı, aldatıcı ve yanlış bilgiler.”
Yalan, gazeteciliği dörde katlıyor
Genele bakıldığında ana akım medyanın ürettiği içeriklerin toplamda daha fazla kullanıcı çektiğini belirten araştırmacılar, ancak Facebook’ta bazı çöp haberlerin, “gazetecilerin ürettiği en iyi ve en profesyonel içeriklerin dört katına kadar paylaşım, beğeni ve yorum aldığını” vurguladılar.
Çöp haberler Avrupa’da birçok ülkede tüm içerikler içinde yüzde birkaç puanlık küçük bir bölümü oluşturuyor. Fakat Polonya, internet trafiğinin yüzde 21’ini çeken çöp haber oranıyla en kötü sicile sahip.
En çok etkileşim alan kaynaklar
AP seçim sürecinde en fazla Facebook etkileşimi alan çöp haber kaynakları İngilizce’de infowars.com, Fransızca’da damocles.co, Almanca’da journalistenwatch.com, İtalyanca’da ilrpimatonazionale.it, Lehçe’de puliszer.pl, İspanyolca’da elcorreodemadrid.com, İsveççe’de ise friatider.se oldu.
Facebook’ta en çok etkileşim alan ana akım medya kaynakları ise The Guardian, Le Figaro, Tagesspiegel, ANSA, wGospodarce, Publico ve SVD.
Araştırmayı haberleştiren NiemanLab, “Çöp haberler Facebook’ta hâlâ hızla yayılıyor, Twitter’da ise dizginlenmiş görünüyorlar” ifadesini kullandı.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR – FACEBOOK’UN YAYINCILARA YENİ TEKLİFİ
