3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü’nde Türkiye’nin çeşitli illerinde ifade ve basın özgürlüğüne dair bir dizi panel düzenlendi. Bu panellerden birisi de Punto 24 (P24) Bağımsız Gazetecilik Derneği’nin usta gazeteci Mehmet Ali Birand’ın anısını yaşatmak için başlattığı konuşma serisi kapsamında gerçekleşti. İsveç Başkonsolosluğu’nda yapılan serinin dördüncüsünde “Trump Çağında Gazeteciliğin Karşı Karşıya Olduğu Zorluklar” ele alındı. Konuşma serisinin başında, Türkiye’de cezaevinde bulunan 163 gazetecinin isimleri tek tek okundu. ABD ve Türkiye’de basın özgürlüğünü savunmanın zorlukları tartışıldı.
The New York Times Yayın Kurulu Üyesi ve gazetenin dış politika yorumcusu Carol Giacomo, ABD Başkanı Donald Trump döneminde gazetecilerin yaşadıklarını, Türkiye’de basının durumunu ve ABD basınında Türkiye hakkında çıkan haberleri anlattı.
‘En büyük tehdit başkanın yaydığı yalanlar’
Trump’ın başkanlık sistemi kampanyası boyunca gazetecilere yönelik şiddetli eleştirilerini ve alaycı yaklaşımını hatırlatan Giacomo, şöyle konuştu: “Şu anda benim ülkemde özgür basının karşısındaki en büyük tehdit başkanın yaydığı yalanlar ve yinelenen yalanlar. Kuşkusuz bütün politikacılar gerçeği gizlerler, arada sırada yalan söylerler. Ancak, Trump ve yönetimi, yalan beyanı, gerçeklerin üzerine örtmeyi ve erişimi engellemeyi bir hükmetme aracı haline getirmiş durumda. Sözcüsü, Beyaz Ev’in podyumundan aynı şeyi yapıyor. Tecrübeli gazeteciler, modern zamanlarda hiçbir başkanın basına karşı bundan daha düşmanca, basını daha fazla hor gören bir tavır sergilemediği konusunda hem fikir. Trump, gazetecilerin, ‘yeryüzündeki insanların en namussuzları arasında’ yer aldığından bahsedip, bizi ‘halkın düşmanları’ olarak tanımladı.”
“Gerçeğe saygısı olmayan ve Amerikan halkına dürüst davranmayan bir başkan hakkında nasıl haber yapacağız” ikilemiyle karşı karşıya olduklarını ifade eden Giacomo, Trump’ın başkanlığına karşı daha titiz ve haberlerin doğruluğunu teyit etme konusunda daha fazla mesai harcadıklarını vurguladı.
‘Yalan haberler, hesaplanması imkânsız zarara yol açıyor’
Amerikan özgür basınındaki bir diğer rahatsız edici durumun, Trump’ın başkanlık kampanyası döneminde yayılan yalan haberlerin olduğunu belirten Giacomo, bu durumu bir örnek vererek anlattı: “2016 seçim kampanyası sırasında, çok sayıda internet sitesi bir anda ortaya çıkıverdi ve Trump’ın rakibi Hillary Clinton hakkında çeşitli kumpas yalan haberler yayınladı. Onlardan biri de, Clinton’ın, D.C’nin kuzeybatı bölgesinde bir pizzacıyı paravan olarak kullanıp ve çocukları seks için pazarlayan bir çeteyi yönettiği yönündeki haber oldu. Bu sahte haber neredeyse bir trajediye yol açacaktı. Haberi duyan bir adam lokantaya elinde bir tüfekle gelip, bir iki kez ateş açtı ve sonra gözaltına alındı. Sadece bu örnek, yalan haberlerin hesaplanması imkansız zarara yol açtığını gösteriyor.”
‘Türkiye’deki özgür basını desteklemeye devam edeceğiz’
Giacomo, The New York Times’ın, Türkiye üzerine yazmaya çok zaman harcadıklarını ve bunun nedenlerini ise şöyle anlattı: “Amerikalı gazeteciler Türk gazetecilerle aynı şekilde risk altında değil. Fakat, Trump’ın iktidarında algıladığımız tehditler öylesine arttı ki, çok kısa bir süre önce, Gazetecileri Koruma Komitesi ve Basın Özgürlüğü Vakfı’nın da dahil olduğu hak savunucularından oluşan bir koalisyon, Birleşik Devletler’deki basın özgürlüğü olaylarını takip etmek üzere yeni bir web sitesi kurduğunu açıkladı. Amerikalı gazeteciler olarak ülkemizdeki sıkıntılara daha fazla dikkat harcasak da, ben kendi gazetemin Türkiye’deki demokrasi ve özgür basın davasını desteklemeye devam edeceğinden eminim.”
