Sürekli yorgunluk, sık unutkanlık, kas ağrıları, gevşemede ve dikkat toplamada güçlük… Bahsi geçen psikolojik ve fiziksel belirtiler ‘Çalışan Gazetecilerde Stres ve Mesleğe Başladıktan Sonra Karşılaşılan Rahatsızlıklar’ çalışmasından. Gazeteciler çok sayıda sorunla baş etmeye çalışıyor ve katılımcıların yüzde 70’inin tehlikeli seviyede stres altında olması dikkat çekiyor.
Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü İş Sağlığı ve Güvenliği Bölümü proje ödevi kapsamında Ankara’nın Çankaya ilçesinde, kurumlarda çalışan ve freelance muhabirlik yapan 24-50 yaş arasındaki 50 gazeteciyle (%66 erkek, %34 kadın), stres düzeylerini ölçmek için ‘Çalışan Gazetecilerde Stres ve Mesleğe Başladıktan Sonra Karşılaşılan Rahatsızlıklar’ isimli bir çalışma yürüttüm. Katılımcılara ‘İş Stresi Düzeyi Ölçeği Anketi’nde yer alan soruların yanı sıra mesleğe başladıktan sonra karşılaştıkları rahatsızlıklar ve mesleki durumlarıyla ilgili sorular sordum. Katılımcıların yüzde 70’inin stresi ‘tehlikeli seviyede’ çıkarken, geriye kalan yüzde 30’luk kısımda stresin psikolojik ve fiziksel belirtileri gözlendi.
Katılımcıların verdiği yanıtları göre, 50 gazeteciden 28’inin stres düzeyi tehlikeli boyutlara varmış durumda. En düşük stres düzeyi puanı 30, en yüksek stres düzeyi puanı ise 44. Katılımcıların 22’sinde ise, fiziksel ve psikolojik stres belirtileri tespit edildi. En düşük stres düzeyine sahip kişinin puan değeri 22, en yüksek puan değeri 29 oldu.
Medya aldığı maaştan memnun değil
Ankete katılan gazetecilerden 36’sının sarı basın kartı var. Mesleği seçme nedenleri sorulduğunda, 41’i isteyerek, 8’i rastlantı sonucu, 1’i ise başka bir iş imkânı olmadığı için gazetecilik yapmaya başladığını söyledi.
“Gelir durumunuzdan memnun musunuz?” sorusuna ise, gazetecilerin 44’ü “hayır” cevabını verirken, 6’sı memnun olduğunu ifade etti.
Ölüm vb. travmatik durumların katılımcıların üzerinde bıraktığı etkiyi ölçmek için “Olağanüstü olaylarla karşılaştığınızda unutmakta güçlük çekiyor musunuz?” sorusu soruldu. Katılımcılardan 18’i “evet oluyor”, 13’ü “çoğu zaman oluyor”, 12’si “zaman zaman oluyor”, 3’ü “nadiren oluyor” ve 4’ü “hayır olmuyor” yanıtını verdi.
Gazetecilere, meslektaşlarıyla olan rekabetin stres yaratıp, yaratmadığının tespiti için “Meslektaşlarınızın yaptığı haberlerle ilgili ‘bu haberi ben yapmalıydım’ dediğiniz oluyor mu?” sorusu soruldu. 18’i “evet oluyor”, 6’sı “çoğu zaman oluyor”, 16’sı “zaman zaman oluyor”, 7’si “nadiren oluyor” ve 3’ü “hayır olmuyor” yanıtını verdi.
Gazeteciler evde de çalışıyor
Katılımcılara iş yükleriyle ilgili düşünceleri sorulduğunda, 8’i “Çok fazla bunaltıyor ve zorluyor”, 13’ü “Çok bunaltıyor”, 11’i “Zorluyor”, 12’si “Biraz zorluyor” ve 6’sı “Hiç zorlamıyor” cevaplarını işaretledi.
Gazetecilere iş yükleri de soruldu. Katılımcıların iş yükünün dinlenme bölgelerine taşıp, taşmadığını anlamak için “İşim evde de devam eder, işimi bitirmeden hayatta uyuyamam” ifadesi hakkındaki düşünceleri soruldu. 13’ü “Tamamıyla doğru”, 13’ü “Çoğu zaman doğru”, 12’si “Zaman zaman doğru”, 5’i “Nadiren doğru” ve 7’si “Hiç doğru değil” yanıtlarını verdi.
Mesleğini yaparken engellenmek
Katılımcılara baskı altında çalışırken kendilerini ne derece kontrol edebildiklerini öğrenmek için “İşimde baskı altında kaldığımda kontrolümü kaybetme eğilimindeyim” ifadesi hakkında düşünceleri soruldu. 3’ü “Tamamıyla doğru”, 8’i “Çoğu zaman doğru”, 13’ü “Zaman zaman doğru”, 23’ü “Nadiren doğru” ve 3’ü “Kesinlikle doğru değil” yanıtlarını verdi.
Katılımcıların işlerini yaparken birileri tarafında engellenip engellenmediklerini anlamak için “İşimin gereklerinin yerine getirmemi engelleyen birçok müdahalenin sıkıntısını yaşıyorum” ifadesi hakkında düşünceleri soruldu. Katılımcılardan 9’u “Tamamıyla doğru”, 13’ü “Çoğu zaman doğru”, 11’i “Zaman zaman doğru”, 12’si “Nadiren doğru” ve 5’i “Hiç doğru değil” cevaplarını verdi.
Gazeteciler sürekli yorgun
Katılımcıların mesleğe başladıktan sonra karşılaştıkları rahatsızlıkları işaretlemeleri istendiğinde, 19’u “Dikkat toplamada güçlük çekiyorum”, 27’si “Sık unutkanlık yaşıyorum”, 17’si “Öğrendiğim konuları unutma endişesi taşıyorum”, 3’ü “İştahsızlık çekiyorum”, 10’u “Acıkmadan yemeye başladım”, 7’si “Konuşmakta güçlük çekiyorum”, 3’ü “Sürekli sakarlık yapıyorum”, 23’ü “Gevşemede güçlük çekiyorum”, 13’ü “Migrenim var”, 3’ü “Sürekli baş dönmesi var”, 5’i “Nefes darlığı var”, 4’ü “Boğazımda yutkunma güçlüğü var”, 2’si “Sebepsiz titreme var”, 12’si “Sürekli baş ağrısı var”, 23’ü “Kas ağrıları var”, 32’si “Sürekli yorgunluk hali var”, 4’ü “Göğüs ağrısı var”, 2’si “Hipertansiyon var”, 18’i “Saç ve kıl dökülmesi var”, 9’u “Hazımsızlık var” ve 9’u “Yemeklerden sonra midede dolgunluk ve basınç hissi var” seçeneklerini işaretledi.
