YouTube’da çok izlenen 10 gazetecinin son dönemdeki yayınlarını inceledik. Gazetecilerin bakış açıları farklı olsa bile, haber gündemleri büyük ölçüde örtüşüyor. Fatih Altaylı, Şule Aydın, Ruşen Çakır, Bahar Feyzan, Özlem Gürses, Nevşin Mengü, Murat Muratoğlu, Cüneyt Özdemir, Yılmaz Özdil ve Murat Yetkin’in kanallarında en çok; ekonomik kriz ve iktidarın muhalefet üzerinde artırdığı baskı konuşuldu.
Dijital mecralar, haber tüketiminde belirleyici aktör haline geldi. Özellikle YouTube üzerinden yayın yapan gazeteciler, milyonlara ulaşan izleyici kitleleriyle Türkiye gündemini şekillendiriyor. Öyle ki, YouTube yayını gerekçe gösterilerek 22 Haziran’da tutuklanan Fatih Altaylı‘nın, bu platformda çok izlenip etkili olması nedeniyle hapse atıldığı dahi iddia edilmişti.
Peki, YouTube’daki gazeteciler son dönemde en çok neyi konuşuyor? Hangi temalar, hangi söylemler öne çıkıyor? Bu sorulara yanıt bulmak amacıyla YouTube’da çok izlenen 10 gazetecinin kendi kanallarında yaptığı yayınları inceledik.
YouTube’un sunduğu deşifreleri kullanıp her gazeteci için yaklaşık 100 sayfalık transkript metni oluşturduk. Haziran sonundaki programlardan başlayıp mayısa kadar geriye doğru taradık. Toplamda yaklaşık 5 milyon karakter ve 767 bini aşkın sözcükten oluşan bir metin ortaya çıktı.
Bir insan tarafından okunması 4 günden fazla sürecek bu metni, Journo’nun Yapay Zekâ (YZ) ve Üretsel YZ Yönergesi‘nin “YZ Destekli Veri Analizi” bölümünde sıralanan şartlara uygun olarak Gemini 2.5 Pro modeliyle kapsamlı bir içerik analizine tâbi tuttuk.
Ham metinleri ve her kanal için ayrıntılı konu çözümlemesini şu sayfada bulabilirsiniz. Sonuçları kısaca özetleyelim:
Ortak temalar: Ekonomik kriz, İBB operasyonları ve iktidar baskısı
Gazetecilerin, her ne kadar ele aldıkları konulara bakış açıları farklı olsa da temalarının pek çoğunda ortaklaştığını gördük. İncelediğimiz dönemde bu temaların başında; ekonomik kriz, enflasyon ve hayat pahalılığı yer aldı.
Bu başlığı, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı (İBB) Ekrem İmamoğlu ve çevresine yönelik soruşturmalar ve tutuklamalar izledi. 19 Mart süreciyle başlayan ve devam eden gözaltı ve tutuklamalar üzerinden, iktidarın muhalefet üzerinde her geçen gün artan baskısı yayınlara konu oldu.
O dönemde önce tırmanıp sonra sönümlenen İran-İsrail gerilimi, Altaylı’nın tutuklanması, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) içindeki iktidar mücadelesi ve yeni çözüm süreci de hemen her yayında tartışılan konular olarak ön plana çıktı.
Fatih Altaylı: Siyasi baskılar ve sosyal sorunlar
Gözaltına alınmadan bir gün önceki YouTube yayınından başlayıp programlarını mayıstaki yayınlarına kadar taradığımız gazeteci Fatih Altaylı’nın kanalında öne çıkan haber başlıkları, Türkiye’de hukuk, siyaset ve ekonomi eksenindeki yapısal sorunlara yoğunlaşıyordu. İBB operasyonlarına yönelik eleştirilerin yanı sıra CHP’nin içinde “kurultay davası” üzerinden yaşanan tartışmalar da aktarıldı.
Dış politikada İran-İsrail çatışması ve Kürecik Radar Üssü üzerinden Türkiye’nin stratejik konumu tartışıldı. İç gündemde, yeni anayasa süreci ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yeniden adaylığı tartışmaları ele alındı. Ekonomide asgari ücret, zam tartışmaları, yüksek enflasyon, Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) zammı ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in uygulamaları eleştirildi. Polislerin kötüleşen çalışma koşulları ve kene ısırması vakaları gibi gelişmeler de işlendi.
Şule Aydın: İBB operasyonu, CHP içi tartışmalar ve hayat pahalılığı
Şule Aydın‘ın yayınlarında, Kemal Kılıçdaroğlu’nun CHP liderliğine dönüş ihtimali ve partililerin sürece yönelik tepkileri üzerinden parti içi iktidar savaşı detaylandırıldı. Hayat pahalılığı, Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın harcamaları ve vergi yükü gibi konular somut örneklerle aktarılırken ekonomik sistem eleştirisi yapıldı. İBB başta olmak üzere siyasî davalar, gazetecilere yönelik yıldırma operasyonları, Can Atalay davası ve Soma skandalları gibi olaylarla yargı sistemine yönelik eleştiriler de gündeme taşındı.
Ruşen Çakır: Ortadoğu siyaseti, çözüm süreci, basın özgürlüğü
Medyascope kurucusu Ruşen Çakır’ın kişisel YouTube kanalında da iktidar baskısı, CHP içi tartışmalar ve yeni çözüm süreci ağırlıklı konulardı. Altaylı’nın tutuklanması, dijital medyaya verilmiş bir “gözdağı” olarak tanımlanırken basın özgürlüğü ihlalleri gündemde tutuldu. İran-İsrail savaşı, ABD’nin pozisyonu ve Türkiye’nin rolü üzerinden Ortadoğu’daki yeni dengenin analizi, dış gündeme dair başlıca maddelerdendi.
Bahar Feyzan: CHP dengeleri ve ekonomik kriz
Bahar Feyzan’ın YouTube yayınlarında CHP içindeki liderlik mücadelesi sıkça ele alındı. Kılıçdaroğlu’nun genel başkanlığa olası geri dönüş hamleleri, İmamoğlu’nun tutukluluğu, Özgür Özel’in liderlik sınavı gibi başlıklar detaylıca işlendi. Feyzan, Altaylı’nın tutuklanmasını medya özgürlüğüne doğrudan bir tehdit olarak yorumladı. İsrail-İran gerilimini küresel dengeler ve Türkiye’nin diplomatik konumu bağlamında analiz eden Feyzan; yüksek enflasyon, vergi baskısı ve gelir eşitsizliği gibi konuları bu dönemde sıkça işledi.
Özlem Gürses: İktidar baskısı ve Altaylı’nın tutuklanması
Özlem Gürses’in yayınlarında öne çıkan ana tema, Türkiye’de otoriterleşen siyasetin medya ve muhalefet üzerindeki etkisiyle ekonomik sıkışmışlığın iç içe geçtiği kriz tablosuydu. Altaylı’nın tutuklanmasının yanı sıra Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun (RTÜK) bu dönemde bağımsız medyaya kestiği cezalar ve YouTube kanallarına uyguladığı lisans baskısı, ciddi basın özgürlüğü ihlalleri olarak ele alındı. CHP davasındaki gelişmeleri takip eden Gürses, hükûmetin ekonomi politikalarını eleştirirken akaryakıt zamları, yüksek enflasyon, düşük maaş artışları ve sermaye kaçışı gibi başlıklar üzerinden yapısal krize dikkat çekti. Özellikle Şimşek’in “rasyonel politikalarının” halk nezdinde karşılık bulmadığı vurgulandı. Uluslararası düzlemde de İran-İsrail savaşı, Türkiye’nin bu denklemdeki pozisyonu, olası göç dalgası ve diplomatik riskler gündeme taşındı.
Nevşin Mengü: Yargı operasyonları, troller ve dezenformasyon
Nevşin Mengü’nün yayınlarında İBB operasyonları kapsamlı bir şekilde ele alınırken Altaylı’nın tutuklanması bağımsız medyaya yönelik baskıların simgesi olarak yorumlandı. CHP’deki tartışmalar da kanalda geniş yer buldu. Kılıçdaroğlu’nun parti liderliğini geri alma çabası, Özel ile olan gerilim ve Muharrem İnce’nin dönüşüyle oluşan yeni ittifak dengeleri ayrıntılandırıldı. Mengü ayrıca sosyal medyada artan dezenformasyon, trol ağları ve siyasi algı yönetimine odaklandı. Zeytinliklerin madenciliğe açılması ve Şimşek’in uyguladığı politikalar üzerinden güncel ekonomik gidişatı masaya yatırıldı. Dış politikadaysa İran-İsrail gerilimi ve NATO zirvesi gibi konular analiz edildi.
Murat Muratoğlu: Ekonomini siyasi analiziyle piyasa öngörüleri
Murat Muratoğlu’nun YouTube yayınlarında odağı, Türkiye ekonomisinin yapısal kriz içinde olduğu ve iktidarın bu krizi derinleştirdiği yönündeki eleştiriler oluşturdu. Bakan Şimşek’in siyasî baskılar altında hareket ettiği, resmî ekonomik verilerin gerçeği yansıtmadığı ve halkın gerçek enflasyonu doğrudan yaşadığı örneklerle aktarıldı. Kur ve rezerv politikalarını geçici çözümler olarak niteleyerek Türkiye’nin rekabet gücünü kaybettiğini ifade eden Muratoğlu; yeni anayasa, gazetecilerin tutuklanması ve İBB operasyonu gibi gelişmeleri otoriterleşmenin işareti olarak yorumladı. Dış haberlerde İran-İsrail gerilimini işlerken olası bir enerji krizine dikkat çeken Muratoğlu, yatırımcılara bu dönemde “para kazanmak değil, eldeki parayı korumak” hedefiyle hareket etmelerini önerdi. Ekonomi odaklı yayınlarda altın güvenli liman olarak öne çıkarılırken borsa ve konut piyasasına karşı ise bu dönemde temkinli olunması gerektiği vurgulandı.
Cüneyt Özdemir: Savunma sanayisi övgüsü ve yapay zekâda gelişmeler
Cüneyt Özdemir’in yayınlarında; Türkiye’nin İran-İsrail gerilimindeki tutumu, NATO içindeki konumu, F-35 ve S-400 meseleleri ve savunma sanayisindeki gelişmeler (özellikle Baykar ve TUSAŞ’ın ihracat başarıları) sıkça yer buldu. CHP’deki kriz kamuoyuna aktarıldı, Fatih Altaylı’nın tutuklanması ise basın özgürlüğü ihlali olarak ele alındı. Ekonomik kriz, gelir adaletsizliği ve asgari ücret tartışmaları da yayınların önemli bir bölümünü oluşturdu. Özdemir’in kanalında yapay zekâ teknolojisi alanındaki son gelişmeler, eğitim sistemi, emniyet mensupları ve sağlık çalışanlarının sorunları da ele alındı.
Yılmaz Özdil: İktidarla birlikte muhalefet eleştirisi
Yılmaz Özdil incelenen dönemde İBB operasyonları, Fatih Altaylı’nın tutuklanması, cumhurbaşkanına hakaret gibi gelişmeler üzerinden Türkiye’deki hukukun durumunu yerdi. Linç kültürü ve medya baskısı hakkında konuşurken iktidarın yanı sıra muhalefeti de sert şekilde eleştiren Özdil; tarikatların yükselişi, eğitimdeki erozyon ve “Atatürk’ü silme” girişimleri olarak adlandırdığı faaliyetleri sistematik bir kültürel deformasyonun parçası olarak sundu. Lozan Antlaşması hakkındaki tartışmaları, hayat pahalılığını ve zeytinliklerin madenciliğe açılması gibi meseleleri de işleyen Özdil, dışarıda ise ABD-İran-İsrail gerilimi ile Türkiye’nin Filistin/Gazze politikası gibi konuları ele aldı.
Murat Yetkin: İç ve dış politikadaki gelişmelerden ayrıntılar
Murat Yetkin’in yayınlarında, İBB operasyonları ile CHP’deki kurultay süreci öne çıktı. Fatih Altaylı ve Ümit Özdağ gibi isimler üzerinden yargı süreçleri, basın özgürlüğü ve muhalefete yönelik baskılar ayrıntılı olarak işlendi. Cumhur İttifakı içindeki anayasa tartışmaları, Erdoğan’ın adaylığı, hayat pahalılığı ve faiz politikaları gibi konular ele alındı. Dış politikada İsrail-İran geriliminin ve NATO zirvesinin Türkiye’ye etkileri, ABD ve Suriye ile ilişkiler, F-35 ve Eurofighter konuları işlendi.
Özetle, Türkiye’nin haber gündeminin bu yaz da oldukça yoğun ve ağır olduğunu söyleyebiliriz. Hele ki Journo’da dün işlenen Norveç ve İsveç gündemine kıyasla…
İLGİLİ:
Fatih Altaylı’nın en az 5 yıl hapsi istendi, Furkan Karabay’ın iddianamesi 64 gündür yazılmadı
Yerel medyada en çok YouTube abonesi Trabzon, Hakkâri ve Bartın’da
