Dünyanın dört bir yanında podcast dinleyenlerin sayısı 2024’te 500 milyonu, bu mecradaki reklam harcamaları ise 4 milyar doları aştı. Her gün radyo da dâhil sesli ortamda dinlenen içeriklerin %11’i podcast formatında. Reuters Gazetecilik Enstitüsü’nün bu yılki raporuna göre “daha genç ve eğitimli kitleleri cezbeden haber podcastleri, yayıncıların gözdesi olmayı sürdürüyor.”
Kurumun 20 ülkede yaptığı araştırmaya göre podcast dinleyicilerinin %13’ü haber ve güncel olaylarla ilgili programları tercih ediyor. Peki 2024’te dünyada en çok dinlenen gazetecilik odaklı podcast yayınları hangileri? Podive kurucusu İlkan Akgül, Journo takipçileri için bu ilk 10’u derlerken “gazetecilerin podcast üretimlerinde feyz almaları gerekenlere” de dikkat çekiyor.
1. Today In Focus | The Guardian
Michael Safi ve Helen Pidd’in sunduğu bu podcasti dinlediğinizde The Guardian’ın gazetecilik felsefesini daha yakından tanıma imkânı buluyorsunuz. Başlıca özelliği her yıl yenilenmesi. Platformlarda geçen yılın bölümlerini dinleyemiyor olsanız da programın içeriği web sitesinde mevcut. Örnek hikâye anlatımlarını kişisel tanıklıklarla ustaca birleştiren Today In Focus, manşetten yüzeysel görünen olaylara derinlemesine dalmanıza olanak tanıyor. 2024 yılında ABD seçimlerine özel ekstra bölümlerin de yayımlandığı, dünyanın dört bir yanından 900’den fazla gazetecinin oluşturduğu küresel bir ağa sahip olan Today in Focus’u 2025 için de listelerinize eklemenizi öneririm.
2. On The Media
On The Media, podcast dünyasının mihenk taşlarından. Haftalık bir milyondan fazla radyo ve podcast dinleyicisiyle oluşturduğu güven ilişkisinden dolayı bile göz atılmaya değer. Program 400’den fazla istasyonda ve birçok podcast platformundan dinlenebilir. On The Media, özel habercilik ve araştırmacılık kategorisinde Edward R. Murrow ve Ulusal Basın Kulübü’nün Arthur Rowse Basın Eleştirisi Ödülü’ne sahip. Ayrıca Bart Richards ödülünü üst üste kazanan şimdilik tek program. Müziklerin bestecisi Ben Allison. Bunu belirtmemin sebebi aslında dünyada gazetecilik için de olsa podcast prodüksiyonlarının kurumsallığını vurgulamak. Bölümleri podcast platformlarında bulabilirsiniz. Ses kayıtlarının deşifreleri ise bölümlerin yayımlanmasından birkaç gün sonra sitesinden okunabilir.
3. The Suno India Show
Suna India Show, “yavaş gazetecilik” alanında önemli bir program. Siyaset, teknoloji, eğitim ve toplum gibi çeşitli konuları ele alan sunucu, uzmanlarla bilgilendirici söyleşiler ve ilgi çekici tartışmalar yapıyor. Sadece hikâyelere ışık tutulmuyor, aynı zamanda bir podcast nasıl yaratılır konusunda da adeta ders niteliğinde. Örneğin podcast açıklamalarına baktığınızda tek tek bağlantıları verilen referanslar ve kaynaklar, gazetecilerin podcast üretimlerinde feyz almaları gereken şeyler. Podcaste dair aynı zamanda web sitesinden de bilgi alınabilir.
4. The Journalism Salute
The Journalism Salut, çalışan gazetecilerle kim oldukları, neden bu işi yaptıkları ve ne yaptıklarına dair etkileyici röportajlar sunan bir seri. Bu podcast yayınında mesleğini seven genç gazeteciler işlerine yarayacak ipuçları bulabilir, deneyimli gazeteciler benzer kafa yapa yapısına sahip olduğu meslektaşlarını tanıyabilir, gazeteci olmayanlar ise habercilerin dünyasını anlayabilir.
5. TheAnalysis.news
Bu podcast’in sloganı: “Çok tehlikeli zamanlarda kaliteli gazetecilik.” TheAnalysis.news, Paul Jay tarafından kurulup yönetilen bağımsız bir haber ve analiz podcasti bu… Ekonomi, siyaset, çevre ve uluslararası ilişkiler gibi çeşitli konularda derinlemesine röportajlar ve tartışmalar içeriyor. Kendine edindiği misyon ise ana akım medyada yeterince ele alınmayan konulara ışık tutmak ve izleyicilere alternatif bir bakış açısı sağlamak. Özellikle ekonomik eşitsizlikler, iklim değişikliği, jeopolitik gelişmeler ve sosyal adalet gibi konulara odaklanıyor. Örneğin son bölümünde Donald Trump’a dair 25 dakikalık bir kısa belgeselde ana akımın görmeyi tercih etmediği kısımlara değiniyor:
6. Reuters | Future of Journalism
Bu podcasti çoğunuz biliyor olabilir ancak 2024’te de yine çok fazla tüketilen podcastlerden biri olduğu için listede bulundurmamak olmaz. Reuters Gazetecilik Çalışmaları Enstitüsü (Reuters Institute for the Study of Journalism), Oxford Üniversitesi’nin uluslararası haber medyası araştırma merkezi. Future of Journalism adlı podcast ile enstitü, gazetecilik ve medya dünyasındaki güncel konuları ele alan podcast bölümleri sunuyor. Biraz örneklerle bahsetmek gerekirse… Mesela dijital haberciliğe dair geniş içgörüler sunan güzel bir bölüm var. Örneğin 2024 yılında gazeteciliği şekillendiren en önemli trendler üzerine bir bölümde de gazeteciliğin geleceği tartışılıyor. Dünyanın farklı bölgelerinde basın özgürlüğü, medya eleştirisi ve gazeteciliğin karşılaştığı zorluklar üzerine bölümlere ulaşmak da mümkün. Örneğin, Ukrayna’da savaş dönemindeki gazeteciliğin durumu üzerine dair bir bölüm dinleyebilirsiniz.
7. Background Briefing | ABC
Avustralya’dan ABC kanalının imzasını taşıyan Background Briefing isimli podcast, araştırmacı gazeteciliğe dayanıyor. Güncel olaylar, toplumsal sorunlar ve halkın genellikle farkında olmadığı ya da göz ardı edildiğini düşündükleri meseleleri derinlemesine incelerken dinleyicilerine ise gerçeklere dayalı hikâyeler sunuyorlar. Programı ABC’nin mobil uygulamasından ya da Apple Podcast’ten dinlemeniz mümkün.
8. New Books in Journalism
Marshall Poe’nun kurduğu New Books Network’ün bir parçası olan bu podcast, gazetecilik alanında yeni yayımlanan kitapların yazarlarıyla yapılan derinlemesine röportajları sunuyor. Gazetecilik pratiği, medya çalışmaları ve iletişim gibi konularda uzmanlaşmış yazarların araştırmalarının tartışıldığı podcastte gazetecilik dünyasındaki son gelişmeler de yakından takip edilebilir. Podcast genel itibariyle gazetecilik ve medya çalışmalarıyla ilgilenen akademisyenlere, öğrencilere ve medya profesyonellerine hitap ediyor. Web sitesinden de takip edilebilir.
9. Radiolab
Radiolab, derin soruların sorulduğu ve cevaplarını bulmak için büyük gazetecilik araştırmalarının yapıldığı, tamı tamına 19 kişilik ekipten oluşan devasa bir podcast yayını. WNYC Stüdyoları tarafından üretilen program; bilim, felsefe, hukuk tarihi ve insan hikâyelerini derinlemesine ve yaratıcı şekilde ele alıyor. Ekibin büyüklüğü kulaklarınızda da güzel tatlar bırakacak nitelikte. Bilgi müziğe ustalıkla dönüştürülüp yenilikçi ses tasarımlarıyla dinleyicisine ulaştırılıyor. Hatta yalnızca bilgi vermekle kalmıyor, aynı zamanda dinleyiciyi meraklandıran bölümleriyle insanları düşündürmek ve hayata yeni bir açıdan bakmanızı sağlamak için tasarlanmış gibi. Radiolab başlıca tüm podcast platformlarında ve web sitesinde mevcut.
10. Al Jazeera Investigates
Al Jazeera Investigates, merkezi Doha’da bulunan haber kuruluşunun ödüllü “Araştırma Birimi “(AJ I-Unit) tarafından hazırlanan bir belgesel podcast serisi. Bu podcast, dinleyicileri uluslararası gizli operasyonların, muhbirlerin ve gizli kamera kayıtlarının derinliklerine götürerek büyük haberlerin perde arkasını sunuyor. Genellikle yolsuzluk, savaş suçları ve siyasî skandalları derinlemesine işleyen podcast aynı zamanda One World Media Awards, Amnesty International Media Awards, Signal Awards ve The Love Awards sahibi. Bu programı da tüm podcast platformlarından ve sitesinden takip edebilirsiniz.
Podcast dünyasında gazetecilik, 2024 yılında da çeşitlilik ve yeniliklerle büyümeye devam etti. Gazetecilik odaklı olsa da aslında her türden dinleyiciye hitap eden bu programlar, sadece bilgi sunmakla kalmıyor, aynı zamanda bizleri yeni perspektiflere de davet ediyor. Şimdiden iyi dinlemeler ve iyi yıllar.
İLGİLİ:
Sesli kitaplardan podcastlere: Sesli içeriklerin gücünden nasıl faydalanabilirsiniz?
Gazetecilikte özgür bir alan: Podcast emeklemeyi bitirdi, ayağa kalkıyor