19 yaygın, 81 yerel haber sitesinin 17’sinde “kadın” kategorisi var. Bunların 11’inde içerikler güncelleniyor. Kadın hakları, cinsiyet eşitliği ve kadına yönelik şiddet gibi haberleri bu kategoride ele alan yayınlar bulunuyor. Ancak “kadın” kategorisini astroloji, moda ve güzellik gibi konulara indirgeyen yayıncılar da mevcut. Hatta “bayanlara özel” gibi ifadelerle cinsiyetçi bir dil kullananlar, kadın hakları konusunu sadece erkeklerin görüşüne yer vererek haberleştirenler var.
Bu araştırmada, 81 farklı şehirden birer yerel haber sitesi ile 19 yaygın haber sitesini mart ayında taradık. Türkiye çapında yayın yapan yaygın haber sitelerinin 9’unda “kadın” kategorisi olduğunu gördük. Bu kategorideki içeriklerse şöyleydi:
Artigercek.com sitesinin kadın kategorisindeki içerikler güncel. Son 10 haberden 5’inin konusu kadın cinayetleri iken 4 haberin konusu taciz ve istismar. 8 Mart etkinliklerine dair de bir haber var.
Ensonhaber.com sitesinde incelediğimiz son 10 haberden 6’sı 2023 yılına aitti. 4 içeriğin 2024’e ait olduğunu gördük. Sitenin kadın kategorisinin güncel olduğu söylenemez. 4 haber sağlık konusundaydı. 2’şer haber kadın-erkek ilişkileri ve kitap tanıtımlarını içerirken güzellik konulu bir habere de yer verilmiş. 1 içerik ise reklam niteliğindeydi.
Haber7’nin websitesinde kadın kategorisi adeta gizlenmiş. Bu kategoriye erişebilmek için ya URL sonuna “/kadin” yazılması gerekiyor ya da site içerisinde herhangi bir arama yapıldıktan sonra açılan ekranın sağ kısmında “diğer” yazılı açılır menüden kadın kategorisinin seçilmesi lazım. Bunca zahmetin ardından kategori içeriklerinin güncel olmadığını gördük. Bu içeriklerden 5’i sağlık konusunda. Diğer konular ise şu şekilde: Yemek tarifi/gastronomi, siyaset, kadın hakları.
Haberler.com’un kadın kategorisinde haberler güncel. İncelediğimiz son 10 haberden biri kadınlara yönelik şiddet ile mücadele, diğeri sanat konusunda. 3 içerikte burç yorumları var. Moda dünyasının efsane ismi Iris Apfel’in ölümü ve girişimci kadınlara yönelik etkinlik duyuruları da bu kategoride yer alıyor.
Habertürk’ün websitesindeki kadın kategorisini tıklayınca “HThayat” isimli sayfaya yönlendirme yapılıyor. Bu sayfada; Hayatın Sesi, Astroloji, Moda, Güzellik, Sağlık, Hamilelik, Anne-Baba, Yaşam, İlişki kategorileri bulunuyor. Yayımlanan haber konuları da bu kategorileri kapsıyor ve tarihleri güncel.
Gazete Duvar’ın kadın kategorisindeki haberler de güncel. İncelediğimiz son 10 haberden 4’ü kadına yönelik şiddet ve taciz konularını içeriyordu. Kadın cinayetleriyle ilgili 5 içeriğe yer veren Gazete Duvar, ayrıca kadın hakları konusunda da 1 içeriğe yer vermiş.
Mezopotamyaajansi35.com sitesinde bulunan kadın kategorisi de güncel. İncelediğimiz son 10 haberden 3’ü kadın cinayetleri konusunda. Diğer konular ise siyaset, 8 Mart etkinlikleri, kadın hakları, portre ve medyanın eril dili.
Sendika.org sitesinde bulunan kategorinin ismi, “Kadın – LGBTİ+” olarak belirlenmiş. Son 10 içeriğin tamamı güncel. Bu içeriklerden 2’si Onur Haftası hakkındayken 5’i kadın hakları, 3’ü de kadına yönelik şiddet ve taciz konusunda.
Sondakika.com haber sitesindeki kadın kategorisi içerikleri güncel. Son 10 haberin konuları sanat, sosyal hizmet, kadına yönelik şiddetle mücadele ve 8 Mart etkinlikleri. Erken yaşta evlilikler ve girişimci kadınlar için düzenlenen bir etkinlik hakkında birer haber bulunuyordu.
Yaygın haber siteleri listemizdeki iki yayının “kadın” kategorisi olmasa da bunlar, kendilerine bağlı dikey markalar üstünden ağırlıklı olarak kadınlara yönelik yayın yapıyor. Hürriyet’e bağlı Mahmure’de astroloji, cinsellik, moda, aşk ve “kadına dair her şey” başlıkları altında tarihsiz içerikler mevcut. Milliyet’e bağlı Pembenar’da da astroloji, sağlık ve güzellik başlıklarında haberler var.
Yerel haber sitelerinde kadın kategorisi
Taradığımız 81 yerel haber sitesinden 8’inde kadın temalı içeriklere yer veren özel bir kategori var:
ajans65.com haber sitesinde kategori ismi olarak “Toplumsal Cinsiyet” tercih edilmiş. Bu kategoride yayımlanan son 10 haberden 3’ü yerel seçimler ve kadın konularını işlerken, 5 içerikte kadın cinayetlerine yer verilmiş. Sanat ve hukuk konularında birer haber bulunuyor.
bayburtmedya.com haber sitesinde ise kadın kategorisinde sadece 8 içerik var. Bunlardan biri giyim firması tanıtımı olarak karşımıza çıkıyor. İçerikler güncel değil, Ocak 2020 ile Mart 2022 arasındaki tarihlere ait. Bu içeriklerden 5’i siyasi partilerin kadın konusundaki basın açıklamaları ve programlarından oluşuyor. Diğer iki içerik oldukça dikkat çekici. Kadına yönelik şiddetle mücadele ve üretim konularını kapsayan her iki içerikte de haberin konusu kadınken herhangi bir kadının konuşmasına yer verilmemiş. İki haber de dönemin Bayburt Valisi Cüneyt Epcim’in konuşmalarından oluşuyor.
diyadinnet.com haber sitesinde kadın kategorisini seçince sayfa sloganı olarak şu ifade karşımıza çıkıyor: “Bayanlara özel, Kadınlara özel bilgiler, Kadınlar sitesi” (Bu içerik yayına hazırlanırken sitenin “Bayanlara özel” kategorisi ismini “Kadınlara özel” diye değiştirdi). İçerikleri incelediğimizde kadınların sadece hamilelik, fiziksel güzellik ve mutfak konularıyla ele alındığını görüyoruz. İçerikler güncel de değil. Son 10 içerik, Ocak 2020 ve Mart 2023 tarihleri arasında yayımlanmış. Bu kategorideki haberlerden 4’ü hamilelik konusunu, 5’i beslenme konusunu işlemiş. Bir içerikte ise konu makyaj.
eskisehir.net sitesinin kadın kategorisinde sadece 2 içerik var. Güncel olmayan içerikler sağlık ve hukuk konusunda.
haberdenizli.com web sitesinde kategori ismi “Kadın Çocuk” olarak geçiyor. Bu kategorideki içeriklerin çoğunluğu takı ve makyaj markalarının tanıtımları amacıyla hazırlanan reklamlardan oluşuyor. Son 10 içerikten sadece 4’ünde reklam yok. Bunlardan 2’si çocuklarla ilgili haberler. Diğerleri ise kadın-erkek ilişkisi ve meslekî eğitim hakkında. İçerikler güncel değil.
hatayinternettv.com sitesinde ise “Kadın – Yaşam” kategorisi bulunmasına karşın içinde herhangi bir içerik yok.
sirnakhaber73.com sitesinde sadece 4 içerik çıkıyor karşımıza. 2023 ve 2024 yıllarında üretilen bu içeriklerin güncel olduğu söylenemez. Yemek tarifi ve kadına yönelik şiddetle mücadele konularında birer içerik bulunurken kadın cinayetleri konusunda 2 içeriğe yer verilmiş. Bu içeriklerde kullanılan haber dili, başlıklar ve görseller tam bir facia. Bu dil, kadın odaklı habercilik ilkeleriyle uyuşmuyor.
tigrishaber.com sitesinde bulunan kadın kategorisi haberleri güncel. Son 10 haberin konu dağılımı ise şu şekilde: Kadın haklarına dair 1 içerik, sağlık konusunda 2 içerik, moda/güzellik konusunda 5 içerik, kadın-erkek eşitsizliği ile ilgili 2 içerik.
Bilinçli bir kadın haberciliği hâlâ azınlıkta
Özetle, incelediğimiz 100 haber sitesinden 17’sinin kadınlara yönelik bir kategoriye sahip olduğunu, bunlardan 6’sının bu kategoriye ana sayfasından bağlantı verdiğini, diğer 7’sının ise bu kategoride güncel içerik üretmediğini gördük.
Özellikle yerel haber siteleri kadın kategorisindeki içerikleri güncellemekte yetersiz kalırken, yaygın yayınlar daha çok magazin, moda, güzellik, astroloji ve yemek gibi konularda içeriklere yer veriyor. Türkiye’de son yıllarda kadın hakları ve toplumsal cinsiyet odaklı habercilik anlayışı geçmişe kıyasla güçlenmiş olsa bile; bu alanda katma değerli bir gazetecilik hâlâ azınlıkta gibi görünüyor.
Bu araştırmayı yaparken “Kadın” kategorisinin varlığına ilişkin bazı soru işaretleri de aklımıza takıldı. Kadın kategorisinin, kadın okuyucuların özel ilgi alanlarına odaklanması görünürlük anlamında olumlu bir adım gibi görünse de, bunun aynı zamanda kadınları belirli stereotiplerle sınırlayabileceği endişesinden bahsedilebilir. Bu durum, toplumsal cinsiyet eşitsizliğini pekiştirme riskini de beraberinde getirebilir.
İLGİLİ:
Etik haber yazımı için kontrol listesi: TGS cinsiyet eşitliği rehberi hazırladı
Türkiye’deki 100 medya kuruluşunun 89’unu erkekler yönetiyor
Manşetlerdeki 250 haberi inceledik: Sadece %31’inde “kadının adı” var
129 YouTube kanalını 52 saat izledik: Sokak röportajlarında kadın oranı sadece %20
TV’de konukların yüzde 90’ı erkek, ‘kadın uzman bulamadık’ artık bahane değil
Hürriyet tarihinin en ilerici girişimi: Kadınlar yazı işlerinde devrim yapmıştı
Haber servislerinde cinsiyetçi istihdam: “İşverenler önceliği erkek gazetecilere veriyor”
